رسالت نوح

آیا رسالت حضرت نوح جهانى بود یا فقط منطقه جعرافیایى زندگى او را شامل مى شد؟

پاسخ: شریعت نوح مربوط به قومى بود که او در میان آنان زندگى مى کرد، به گواه این که مى گوید: (إنَّا أرْسَلْنا نُوحاً إلى قَوْمِهِ... )¹  و در آیه ى دیگر به او مى گوید: ( ...أنَّهُ لَنْ یُؤمنَ مِنْ قَوْمِکَ إلاّ مَنْ قَدْ آمَنَ... )² ظاهر این دو آیه، نشان مى دهد که مأموریت او محدود به قوم خودش بوده است.

گذشته از این، ابلاغ رسالت جهانى در گرو وجود تمدن، در میان ملتهاى متفرقه است که وسایل رفت و آمد در میان آنان فراهم باشد. در زمان رسول گرامى هر چند در مکّه، امکانات مهمّى وجود نداشت، امّا مکّه و مدینه چهار راه تجارتى یمن تا شام بود و سالها پیش از بعثت پیامبر، میان شرق و غرب وسایل رفت و آمد و ارتباط وجود داشت و پیامبر در پرتو این امکانات، توانست نداى خود را به سَمع جهانیان برساند، ولى در زمان نوح چنین تمدن و امکاناتى وجود نداشت، تا به عنوان پیامبر جهانى پیک خود را به اطراف و اکناف جهان اعزام نماید و رسالت جهانى خود را ابلاغ کند. مگر اینکه گفته شود که در روى زمین بشرى جز همان قوم او وجود نداشت، در این صورت رسالت قومى یا رسالت جهانى یکى خواهد بود.

البته این سخن محاسبه ى ذهنى ماست و نمى توان صد در صد جهان معاصر نوح را به همین نحو که یاد آور شدیم، ترسیم کرد.

آیا جهانى بودن طوفان گواه بر جهانى بودن رسالت اوست؟

طوفان نوح جهانى بوده و همه ى افراد بشر را فرا گرفت و از طرفى مى دانیم که نابودى کافران بدون اتمام حجت، بر خلاف سنت الهى است³ و گواه بر عمومیت طوفان، یکى نفرین نوح است که از خدا مى خواهد تا احدى از کافران را  بر روى زمین باقى نگذارد⁴  و کلمه ى «ارض» معناى وسیعى دارد که همه ى جهان را در بر مى گیرد. و دیگرى سفارش خداوند به اوست که از هر نوع یک جفت را داخل کشتى کند⁵ و اگر طوفان جهانى نبود، اقدام به این کار براى حفظ نسل حیوانات لزومى نداشت.

ولى مى توان گفت: مقصود از زمین، محیط قوم اوست و چنین استعمالى دور از متعارف نیست. قرآن مى فرماید: (فَسِیرُوا فِى الأرْضِ) همچنین هدف از وارد کردن یک جفت از هر نوع به کشتى، به خاطر حفظ نسل آنها، در محیط خود بود نه در مجموع جهان، زیرا انتقال حیوانات از نقطه اى به نقطه اى دیگر تا مدّتى طول مى کشید.

از مجموع آیات مى توان استظهار کرد که شریعت نوح، مربوط به منطقه ى وسیع خودش بود و طوفان نیز در آن منطقه ى وسیع رخ داد، البته در اینجا گروهى طوفان را (با قطع نظر از جهانى بودن رسالت او) جهانى دانسته و گواه آن را آثار حیوانات مرده اى که بر قلّه کوه ها یافت شده، مى دانند که جز طوفان نوح نمى تواند مبدأ وجود حیوانات در آن قلل و ارتفاعات باشد.